30 dagen stilvallen
Terwijl we in deze Goede Week het einde van de Veertigdagentijd naderen (t.t.z. 40 sobere dagen en 6 zon(dige)dagen), loopt vanaf 1 april een driedubbele campagne van de Vlaamse overheid die kan tippen aan de ingetogenheid waartoe de Vastenperiode ons inspireert. De campagne roept namelijk op tot de drie volgende uitdagingen : 30 dagen autovrij, 30 dagen meer groen of 30 dagen stilte zoeken. Het mag jullie niet verwonderen dat ik voor die laatste uitdaging ga : elke dag, 30 dagen lang, 10 minuten stilvallen. En ik nodig jullie graag uit om hetzelfde te doen.
In onze gejaagde en lawaaierige maatschappij is stilte een zeldzaamheid geworden. En wat zeldzaam is, wordt gegeerd. Steeds meer mensen zijn op zoek naar het inlassen van stiltemomenten in hun drukke bestaan. Al dan niet op een luxueuze manier. Er zijn de gastenkamers van abdijen die nog nooit zo 'tot de nok' gevuld lagen. Er zijn de luxe resorts die ons in stilte doen bubbelen en kaars - , chocolade - en andere exclusieve massages in stilte aanbieden. Er zijn de tochten naar spirituele oorden die nog nooit zo 'in trek' waren. Kortom, er is - volgens psychiater Dirk De Wachter helemaal in de lijn liggend van onze borderlinemaatschappij - een exuberante hunker naar stilte.
Zelf duik ik jaarlijks meerdere dagen de weldaad van een stilteretraite in. Etty Hillesum (bekend door de publicatie van haar dagboek, 38 jaar nadat zij in Auschwitz werd vermoord) gebruikt voor deze diepgaande vorm van stilte het prachtige woord "hineinhorchen" : "het luisteren naar wat er binnen in je is, en daar wachten tot je vanbinnen één grote ruimte wordt, zonder het geniepige struikgewas dat het uitzicht belemmert." Of hoe de Franse auteur Camille Belguise het verwoordt : "Dans le silence et la solitude, on n'entend plus que l'essentiel."
De Vlaamse campagne roept echter op om gedurende één maand vooral de stilte op te zoeken in het alle-daagse gebeuren. Om in het bescheiden bestaan van ieder etmaal oog en oor te hebben voor de vele markante gezichten die de stilte heeft, elke dag opnieuw. Zo is er :
een verbonden stile in het samen zijn
een oorverdovende stilte te midden van de natuur
een adembenemende stilte tussen twee muzieknoten
een luisterende stilte die begrijpt
een trieste stilte die mee kopje-onder gaat
een wonderlijke stilte waarin inzicht geboren wordt
een meedogende stilte die je de diepte van je hart leert omarmen
een pijnlijke stilte waarin geen woord past, het onzegbare nabij
een zoekende stilte die vragen onderdak geeft
een mediterende stilte die soms antwoorden van binnenuit brengt
een mysterieuze stilte die uitdaagt
een vergevende stilte die je hoopvol opnieuw doet beginnen
een avontuurlijke stilte naar het onbekende
een stilte die ervoor zorgt dat woorden, uitgesproken erna, nog dieper binnenkomen
een sacrale stilte die herdenkt
een blijmoedige stilte die opvrolijkt
een intieme stilte met jezelf/de ander
een ongemakkelijke stilte tijdens het zoeken naar de juiste woorden
een troostende stilte die verdriet mee helpt dragen
een ontroerende stilte waarin de dingen ook zonder woorden gebeuren
een stilte als enige overgebleven weg in het leren zijn met de dingen zoals ze zijn
...
en alle andere stiltes die er ongetwijfeld nog bestaan.
30 dagen lang voor even luisteren naar hoe de stilte spreekt : radio of tv uitzetten, gsm op stil, computer in slaapmodus, in de natuur gaan zitten, mediteren, een kerk of museum opzoeken, even niets doen, ... .
Wil je toch voor een langere poos in stilte vertoeven, voel je vrij om aan te sluiten bij een van de stilteactiviteiten die ik organiseer : zaterdag 25 april van 10u tot 12u in de Herlegemstraat 3 in Sint-Amandsberg. Of na deze stiltemaand op zaterdag 13 juni van 10u tot 17u in Het Rustpunt in Gent. Voor beide activiteiten kan je inschrijven via contact.
Op welke manier je ook beslist om je te laten verrassen door die wonderlijke diversiteit van stilte, maak er niet al te veel lawaai rond. Onthoud vooral wat het met je doet en probeer je na jouw stiltemoment niet te laten verleiden door de trammelant van Facebook of getwitter. Of zoals Kristien Bonneure, VRT-journalist en auteur van het boek Stil Leven, betuigt : "Ik pleit niet voor een kop vol leegte, dat is niet des mensen, maar wel om je ervaring je ervaring te laten zijn, zonder die mee te delen aan anderen. Zwijgen over je stilte, dat is pas écht stil zijn."